Katowice: Forskelle mellem versioner

Gennemse historikken interaktivt

← Gå til forrige forskel Gå til næste forskel →

Content deleted Content added

VisueltWikitekst

Inline

Versionen fra 7. okt. 2012, 03:19

Katowice

Katowices placering

Katowice (tysk: Kattowitz, tjekkisk: Katovice, schlesisk: Katowicy) er en større by i den historiske region Øvre Schlesien i det sydlige Polen ved floderne Kłodnica og Rawa.

Katowice er hovedstad i voivodskabet śląskie (dansk: Schlesiske voivodskab) fra 1999 og var tidligere hovedstad for Katowice voivodskab. Den er hovedby i det Øvreschlesiske industriområde og storbyområdet Katowice. Befolkningstallet er 308.724⁽²⁰⁰⁶⁾ med i alt 4.676.983 indbyggere i storbyområdet.

Historie

Området omkring Katowice har været beboet af etniske schlesiere fra de første århundreder efter vor tidsregning. Det regeredes først af det polske, schlesiske Piasts dynasti, men kom senere under habsburgernes herredømme. Selve byen grundlagdes i det 19. århundrede i en periode, hvor området styredes af Preussen, og Katowice fik bystatus i 1865. Den beboedes hovedsagelig af tyskere, schlesiere, jøder og polakker og blev en del af Anden polske republik som følge af det Schlesiske oprør, som fandt sted i hele regionen mellem 1918 og 1921. Landet deltes bagefter af en allieret kommission, der overførte byen til den polske side og med omfattende selvbestemmelsesret.

Byen blomstrede på grund af store mineral- og kulforekomster i de nærliggende bjerge. Byens voldsomme vækst afhang af kulminedrift og stålindustri, som voksede meget i omfang under den industrielle revolution. I den senere tid er der på grund af økonomiske reformer sket et skifte væk fra tung industri og mod små og mellemstore virksomheder.

I perioden 1953-1956 var byens navn ændret til Stalinogród – "Stalin By" af det polske kommunistparti.

Alvorlige økologiske skader på miljøet optrådte i tiden efter 2. verdenskrig, men nylige ændringer i bestemmelser og procedurer har udbedret en hel del af disse skader.

Bydele

I. City

II. Nordbyen

III. Vestbyen

IV. Østbyen

V. Sydbyen

Kultur og fritid

Teatre

Schlesiens teater (Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego)
Teateret Ateneum (Teatr Ateneum)
Teateret Korez (Teatr Korez)
Teateret Cogitatur (Teatr Cogitatur)
Teater-biografen Rialto (Kinoteatr Rialto)

Musik

Schlesiens Filharmonikere (Filharmonia Śląska)
(Estrada Śląska)
Scena GuGalander
Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia

Biografer

IMAX
Cinema City – Punkt rozrywki 44
Cinema City – Schlesien Stad Centrual
Helios Cinema Center (Centrum Filmowe Helios)
Cosmos Cinema (Kino Kosmos)
Światowid Cinema (Kino Światowid)
Teater-biografen Rialto (Kinoteatr Rialto)

Museer

Schlesiens museum (Muzeum Śląskie)
Katowices historiske museum (Muzeum Historii Katowic)
Muzeum Archidiecezjalne
Muzeum Misyjne OO. Franciszkanów
Muzeum Biograficzne P. Stellera
Muzeum Prawa i Prawników Polskich
Muzeum Najmniejszych Książek Świata Zygmunta Szkocnego
Izba Śląska
Centrum Scenografii Polskiej
Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego

Medier

TVP 3 Katowice
TVN24 – afdeling Katowice (TVN24 – oddział Katowice)
Radio Katowice
Radio Flash
Radio Roxy FM
Radio Planeta
Dziennik Zachodni
Gazeta Wyborcza – afdeling Katowice
Fakt (gazeta) – oddział Katowice
Echo Miasta
Metro (gazeta) Katowice
Nowy Przegląd Katowicki

Festivaler og tilbagevendende begivenheder

Rawa Blues Festiwal – Spodek
Metalmania – Spodek
Mayday – Spodek
Międzynarodowy Konkurs Dyrygentów im. G. Fitelberga
Międzynarodowy Festiwal Orkiestr Wojskowych
Międzynarodowa Wystawa Grafiki "Intergrafia"
Ogólnopolski Festiwal Sztuki Reżyserskiej "Interpretacje"
Ars Cameralis Silesiae Superioris (Górnośląski Festiwal Sztuki Kameralnej)

Gallerier

Galeria Sztuki Współczesnej BWA Al. Korfantego 6
Galeria Sztuki Współczesnej Parnas ul. Kochanowskiego 10
Galeria Sztuki Atelier 2 ul. Batorego 2
Galeria Związku Polskich Artystów Plastyków ul. Dworcowa 13
Galeria Architektury SARP ul. Dyrekcyjna 9
Galeria Art-Deco pl. Andrzeja 4
Galeria Fra Angelico ul. Jordana 39
Galeria Akwarela ul. Mikołowska 26
Galeria Marmurowa ul. Mikołowska 26
Galeria Piętro Wyżej
Galeria Sektor I
Galeria Szyb Wilson

Parker og torve mv.

Schlesiske Centralpark – Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku
Tadeusz Kościuszko Park (Park im. Tadeusza Kościuszki)
Zadole Park (Ligota - Panewniki)
Bolina Park (Janów - Nikiszowiec)
Janina-Barbara Park (Giszowiec)
Olympiadedeltagernes park (Park Olimpijczyków) (Szopienice)
Katowices skovpark (Katowicki Park Leśny)
Murckowska Valley (Murcki)
Ośrodek Wodno-Rekreacyjny Kleofas (Osiedle Tysiąclecia)
Dalen med de tre søer (Dolina Trzech Stawów) (Osiedle Paderewskiego - Muchowiec)
Søer: Borki, Morawa and Hubertus (Szopienice)
Wolność Plads (Plac Wolności) (Śródmieście)
Andrzej Plads (Plac Andrzeja) (Śródmieście)
Miarka Plads (Plac Miarki) (Śródmieście)
Europarådets Plads (Plac Rady Europy) ((Osiedle Paderewskiego - Muchowiec)
Alfred Plads (Plac Alfreda) (Wełnowiec)
A. Budniok Plads (Plac A. Brudnioka) (Koszutka)
J. Londzin Plads (Plac J. Londzina) (Załęże)
A. Hlond Plads (Plac A. Hlonda) (Śródmieście)

Turisme

Katowices centrum har mange bygninger i Art Nouveau-stil (Secesja), mens dens forstæder er domineret af boligblokke i den østeuropæiske, kommunistiske byggestil.

Katowice Rynek – er byens gamle centrum og markedsplads. Desværre blev mange gamle bygninger nedrevet i 1950'erne for at gøre plads for nye bygninger i kommuniststisk stil. Disses design anses i dag for at være grimt, og der er planer om at nedrive dem og bygge et nyt centrum. Adskillige gader omkring Rynek og også selve Rynek er nu lukket for trafik og ændret til indkøbsområder og gågader.
Katowice Katedralen
Katowices rondo – er det store bytorv med rundkørsel som er under anlæggelse.
Det Schlesiske Oprørsmonument (polsk: Pomnik Powstańców Śląskich), som står tæt ved rondoen, er et stort monument til minde om det schlesiske oprør i begyndelsen af 1920'erne.
Spodek er en stor sportsarena/koncerthal, hvis navn betyder 'tallerkenen'. Navnet har den fået fra dens bemærkelsesværdige form, der minder om en UFO - flyvende tallerken.
Dworzec Główny Katowice – Katowices hovedbanegård er en stor, markant bygning fra tiden efter 2. verdenskrig, beliggende nær rynek. Der er planer om at nedrive den og genopbygge den i ny stil efter at rekonstruktionen af rondo og rynek er gennemført.

Uddannelse

University of Silesia (Uniwersytet Śląski w Katowicach)
Katowice Academy of Economics (Akademia Ekonomiczna w Katowicach)
Katowice Academy of Music (Akademia Muzyczna w Katowicach)
Katowice Academy of Sports (Akademia WF w Katowicach)
Silesian Medical Academy (Śląska Akademia Medyczna)
Katowice Academy of Arts (Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach)
Cracow Academy of Arts (Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie) – filia
Silesian Technical University – Faculty of Materials Science and Metallurgy and Faculty of Transport
Polish Academy of Sciences (Polska Akademia Nauk), oddział
Śląska Wyższa Szkoła Informatyki w Katowicach
Śląska Wyższa Szkoła Zarządzania w Katowicach
Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa w Katowicach
Wyższa Szkoła Bankowości i Finansów w Katowicach
Wyższa Szkoła Humanistyczna w Katowicach
Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi – wydział
Wyższa Szkoła Pedagogiczna TWP w Warszawie, Instytut Pedagogiki
Wyższa Szkoła Techniczna w Katowicach
Wyższa Szkoła Technologii Informatycznych w Katowicach
Wyższa Szkoła Umiejętności Społecznych w Poznaniu – wydział
Wyższa Szkoła Zarządzania Marketingowego i Języków Obcych w Katowicach
Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach
Wyższe Seminarium Duchowne oo. Franciszkanów w Katowicach
Prywatne Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych w Bielsku-Białej – wydział
Prywatne Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych w Katowicach

Desuden findes:

omkring 80 skoler for videregående uddannelser
omkring 35 gymnasier
omkring 55 folkeskoler
omkring 50 biblioteker, inklusive det Schlesiske Bibliotek

Sport

GKS Katowice – fodbold (herrer), (vinder af Polens pokalturnering: 1986, 1991, 1993; Polens Supercup: 1991, 1995; 1. division i sæsonerne 2003/2004 og 2004/2005 ). Ishockeymesterskab :1958,1960,1962 Gòrnik Katowice / GKS 1965,1968,1970.
AZS AWF Katowice – håndbold (kvinder): Holdet fik en sidsteplads i den polske 1. division i sæsonen 2003/2004 og spillede i 2. division i 2004/2005.
KS Rozwój Katowice – fodboldklub
MK Katowice – fodboldklub
Kolejarz Katowice – fodboldklub
Podlesianka Katowice – fodboldklub
AZS US Katowice – forskellige sportsgrene
Naprzód Janów Katowice – hockeyklub
HKS Szopienice – forskellige sportsgrene
Hétman Katowice – fodboldklub
Hétman Szopienice – skakklub
MAKS Murcki Katowice – ishockey- og basketballklub
Sparta Katowice – różne dyscypliny
HC GKS Katowice – hockeyklub
AWF Mickiewicz Katowice – basketballklub

Ophørte sportsklubber:

FC Katowice – fodboldklub
Diana Katowice – fodboldklub
Germania Katowice – fodboldklub
EKS Katowice – klub for vandsport
Dąb Katowice – forskellige sportsgrene
Gwardia Katowice – forskellige sportsgrene
Pogoń Katowice – forskellige sportsgrene
KS Baildon Katowice – forskellige sportsgrene
Centrum Body Club Katowice – klub for bodybuilding

Berømte personer fra Katowice

Se også

Katowice International Airport (Międzynarodowy Port Lotniczy Katowice-Pyrzowice)
Borgmestre i Katowice (Prezydenci Katowic)

Eksterne henvisninger

Wikimedia Commons har flere filer relateret til Katowice

Skabelon:Link GA

@@ Linje 1: / Linje 1: @@
 {{ingen kilder}}
-[[File:Katowice Herb.svg|100px|thumb|Katowices våbenskjold]]
+[[Fil:Katowice Herb.svg|100px|thumb|Katowices våbenskjold]]
 {{Kortpositioner
 |Polen
@@ Linje 11: / Linje 11: @@
 |float=right
 }}
-[[File:Katowice.jpg|thumb|right|Katowice]]
+[[Fil:Katowice.jpg|thumb|right|Katowice]]
 '''Katowice''' ({{lang-de|Kattowitz}}, [[Tjekkisk (sprog)|tjekkisk]]: ''Katovice'', [[Schlesisk (sprog)|schlesisk]]: ''Katowicy'') er en større by i den historiske region [[Øvre Schlesien]] i det sydlige [[Polen]] ved floderne [[Kłodnica]] og [[Rawa]].
@@ Linje 22: / Linje 22: @@
 Byen blomstrede på grund af store mineral- og kulforekomster i de nærliggende bjerge. Byens voldsomme vækst afhang af kulminedrift og stålindustri, som voksede meget i omfang under den [[industrielle revolution]]. I den senere tid er der på grund af [[økonomi]]ske reformer sket et skifte væk fra [[tung industri]] og mod [[små og mellemstore virksomheder]].
-I perioden [[1953]]-[[1956]] var byens navn ændret til ''Stalinogród'' - "[[Josef Stalin|Stalin]] By" af det [[polske kommunistparti]].
+I perioden [[1953]]-[[1956]] var byens navn ændret til ''Stalinogród'' – "[[Josef Stalin|Stalin]] By" af det [[polske kommunistparti]].
 Alvorlige [[økologi]]ske skader på [[miljø]]et optrådte i tiden efter [[2. verdenskrig]], men nylige ændringer i bestemmelser og procedurer har udbedret en hel del af disse skader.
@@ Linje 79: / Linje 79: @@
 === Biografer ===
 * [[IMAX]]
-* Cinema City - Punkt rozrywki 44
+* Cinema City – Punkt rozrywki 44
-* Cinema City - Schlesien Stad Centrual
+* Cinema City – Schlesien Stad Centrual
 * Helios Cinema Center (Centrum Filmowe Helios)
 * Cosmos Cinema (Kino Kosmos)
@@ Linje 101: / Linje 101: @@
 === Medier ===
 * [[TVP 3 Katowice]]
-* [[TVN24]] - afdeling Katowice (TVN24 - oddział Katowice)
+* [[TVN24]] – afdeling Katowice (TVN24 – oddział Katowice)
 * [[Radio Katowice]]
 * Radio Flash
@@ Linje 107: / Linje 107: @@
 * Radio Planeta
 * Dziennik Zachodni
-* [[Gazeta Wyborcza]] - afdeling Katowice
+* [[Gazeta Wyborcza]] – afdeling Katowice
-* Fakt (gazeta) - oddział Katowice
+* Fakt (gazeta) – oddział Katowice
 * Echo Miasta
 * Metro (gazeta) Katowice
@@ Linje 115: / Linje 115: @@
 === Festivaler og tilbagevendende begivenheder ===
-* [[Rawa Blues Festiwal]] - [[Spodek]]
+* [[Rawa Blues Festiwal]] – [[Spodek]]
-* [[Metalmania]] - [[Spodek]]
+* [[Metalmania]] – [[Spodek]]
-* [[Mayday (musik)|Mayday]] - [[Spodek]]
+* [[Mayday (musik)|Mayday]] – [[Spodek]]
 * Międzynarodowy Konkurs Dyrygentów im. G. Fitelberga
 * Międzynarodowy Festiwal Orkiestr Wojskowych
@@ Linje 140: / Linje 140: @@
 === Parker og torve mv. ===
-* [[Schlesiske Centralpark]] - Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku
+* [[Schlesiske Centralpark]] – Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku
 * Tadeusz Kościuszko Park (Park im. Tadeusza Kościuszki)
 * Zadole Park ([[Ligota - Panewniki]])
@@ Linje 164: / Linje 164: @@
 [[Fil:Cathedral in Katowice.jpg|thumb|Katowice Katedralen]]
 Katowices centrum har mange bygninger i [[Art Nouveau]]-stil (''Secesja''), mens dens forstæder er domineret af boligblokke i den østeuropæiske, kommunistiske byggestil.
-* Katowice Rynek - er byens gamle centrum og markedsplads. Desværre blev mange gamle bygninger nedrevet i [[1950'erne]] for at gøre plads for nye bygninger i kommuniststisk stil. Disses design anses i dag for at være grimt, og der er planer om at nedrive dem og bygge et nyt centrum. Adskillige gader omkring Rynek og også selve Rynek er nu lukket for trafik og ændret til indkøbsområder og [[gågade]]r.
+* Katowice Rynek – er byens gamle centrum og markedsplads. Desværre blev mange gamle bygninger nedrevet i [[1950'erne]] for at gøre plads for nye bygninger i kommuniststisk stil. Disses design anses i dag for at være grimt, og der er planer om at nedrive dem og bygge et nyt centrum. Adskillige gader omkring Rynek og også selve Rynek er nu lukket for trafik og ændret til indkøbsområder og [[gågade]]r.
 * Katowice Katedralen
-* Katowices rondo - er det store [[bytorv]] med [[rundkørsel]] som er under anlæggelse.
+* Katowices rondo – er det store [[bytorv]] med [[rundkørsel]] som er under anlæggelse.
 * Det [[Schlesiske Oprørsmonument]] (polsk: ''Pomnik Powstańców Śląskich''), som står tæt ved rondoen, er et stort monument til minde om det [[schlesiske oprør]] i begyndelsen af [[1920'erne]].
 * [[Spodek]] er en stor [[sportsarena]]/[[koncerthal]], hvis navn betyder 'tallerkenen'. Navnet har den fået fra dens bemærkelsesværdige form, der minder om en [[Unidentificeret flyvende objekt|UFO - flyvende tallerken]].
-* [[Dworzec Glówny (Katowice)|Dworzec Główny Katowice]] - Katowices hoved[[banegård]] er en stor, markant bygning fra tiden efter 2. verdenskrig, beliggende nær rynek. Der er planer om at nedrive den og genopbygge den i ny stil efter at rekonstruktionen af rondo og rynek er gennemført.
+* [[Dworzec Glówny (Katowice)|Dworzec Główny Katowice]] – Katowices hoved[[banegård]] er en stor, markant bygning fra tiden efter 2. verdenskrig, beliggende nær rynek. Der er planer om at nedrive den og genopbygge den i ny stil efter at rekonstruktionen af rondo og rynek er gennemført.
 == Uddannelse ==
@@ Linje 180: / Linje 180: @@
 # Silesian Medical Academy (Śląska Akademia Medyczna)
 # Katowice Academy of Arts (Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach)
-# Cracow Academy of Arts (Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie) - filia
+# Cracow Academy of Arts (Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie) – filia
-# [[Silesian University of Technology|Silesian Technical University]] - Faculty of Materials Science and Metallurgy and Faculty of Transport
+# [[Silesian University of Technology|Silesian Technical University]] – Faculty of Materials Science and Metallurgy and Faculty of Transport
 # [[Polish Academy of Sciences]] (Polska Akademia Nauk), oddział
 # Śląska Wyższa Szkoła Informatyki w Katowicach
@@ Linje 188: / Linje 188: @@
 # Wyższa Szkoła Bankowości i Finansów w Katowicach
 # Wyższa Szkoła Humanistyczna w Katowicach
-# Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi - wydział
+# Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi – wydział
 # Wyższa Szkoła Pedagogiczna TWP w Warszawie, Instytut Pedagogiki
 # Wyższa Szkoła Techniczna w Katowicach
 # Wyższa Szkoła Technologii Informatycznych w Katowicach
-# Wyższa Szkoła Umiejętności Społecznych w Poznaniu - wydział
+# Wyższa Szkoła Umiejętności Społecznych w Poznaniu – wydział
 # Wyższa Szkoła Zarządzania Marketingowego i Języków Obcych w Katowicach
 # Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach
 # Wyższe Seminarium Duchowne oo. Franciszkanów w Katowicach
-# Prywatne Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych w Bielsku-Białej - wydział
+# Prywatne Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych w Bielsku-Białej – wydział
 # Prywatne Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych w Katowicach
@@ Linje 206: / Linje 206: @@
 == Sport ==
-* [[GKS Katowice]] - [[Fodbold i Polen|fodbold (herrer)]], (vinder af [[Polens pokalturnering]]: [[1986]], [[1991]], [[1993]]; [[Polens Supercup]]: [[1991]], [[1995]]; 1. division i sæsonerne 2003/2004 og 2004/2005 ). [[Ishockey]]mesterskab :[[1958]],[[1960]],[[1962]] Gòrnik Katowice / GKS [[1965]],[[1968]],[[1970]].
+* [[GKS Katowice]] – [[Fodbold i Polen|fodbold (herrer)]], (vinder af [[Polens pokalturnering]]: [[1986]], [[1991]], [[1993]]; [[Polens Supercup]]: [[1991]], [[1995]]; 1. division i sæsonerne 2003/2004 og 2004/2005 ). [[Ishockey]]mesterskab :[[1958]],[[1960]],[[1962]] Gòrnik Katowice / GKS [[1965]],[[1968]],[[1970]].
-* [[AZS AWF Katowice]] - [[Håndbold i Polen|håndbold (kvinder)]]: Holdet fik en sidsteplads i den polske 1. division i sæsonen 2003/2004 og spillede i 2. division i 2004/2005.
+* [[AZS AWF Katowice]] – [[Håndbold i Polen|håndbold (kvinder)]]: Holdet fik en sidsteplads i den polske 1. division i sæsonen 2003/2004 og spillede i 2. division i 2004/2005.
-* KS Rozwój Katowice - fodboldklub
+* KS Rozwój Katowice – fodboldklub
-* MK Katowice - fodboldklub
+* MK Katowice – fodboldklub
-* Kolejarz Katowice - fodboldklub
+* Kolejarz Katowice – fodboldklub
-* Podlesianka Katowice - fodboldklub
+* Podlesianka Katowice – fodboldklub
-* AZS US Katowice - forskellige [[sportsgrene]]
+* AZS US Katowice – forskellige [[sportsgrene]]
-* Naprzód Janów Katowice - hockeyklub
+* Naprzód Janów Katowice – hockeyklub
-* HKS Szopienice - forskellige sportsgrene
+* HKS Szopienice – forskellige sportsgrene
-* Hétman Katowice - fodboldklub
+* Hétman Katowice – fodboldklub
-* Hétman Szopienice - skakklub
+* Hétman Szopienice – skakklub
-* MAKS Murcki Katowice - ishockey- og basketballklub
+* MAKS Murcki Katowice – ishockey- og basketballklub
-* Sparta Katowice - różne dyscypliny
+* Sparta Katowice – różne dyscypliny
-* HC GKS Katowice - hockeyklub
+* HC GKS Katowice – hockeyklub
-* AWF Mickiewicz Katowice - basketballklub
+* AWF Mickiewicz Katowice – basketballklub
 Ophørte sportsklubber:
-* FC Katowice - fodboldklub
+* FC Katowice – fodboldklub
-* Diana Katowice - fodboldklub
+* Diana Katowice – fodboldklub
-* Germania Katowice - fodboldklub
+* Germania Katowice – fodboldklub
-* EKS Katowice - klub for vandsport
+* EKS Katowice – klub for vandsport
-* Dąb Katowice - forskellige sportsgrene
+* Dąb Katowice – forskellige sportsgrene
-* Gwardia Katowice - forskellige sportsgrene
+* Gwardia Katowice – forskellige sportsgrene
-* Pogoń Katowice - forskellige sportsgrene
+* Pogoń Katowice – forskellige sportsgrene
-* KS Baildon Katowice - forskellige sportsgrene
+* KS Baildon Katowice – forskellige sportsgrene
-* Centrum Body Club Katowice - klub for bodybuilding
+* Centrum Body Club Katowice – klub for bodybuilding
 == Berømte personer fra Katowice ==