Tyrannosaurus: Forskelle mellem versioner

Fra Wikipedia, den frie encyklopædi
Content deleted Content added
m Gendannelse til seneste version ved Jørgen, fjerner ændringer fra 45.65.90.128 (diskussion | bidrag)
Tag: Tilbagerulning
No edit summary
Linje 1: Linje 1:
{{taxobox2
| navn = Tyrannosaurus
| farve = pink
| status = fossil
| fossiliseringsperiode = [[Kridt (geologisk periode)|Sen kridttid]]
| billede = Trex edited.jpg
| billedbredde = 250px
| billedtekst = ''Tyrannosaurus'' skelet.
| domæne = [[Eucaryota|Eukarya]]
| rige = Animalia ([[Dyr (Animalia)|Dyr]])
| række = Chordata ([[Chordater]])
| underrække = Vertebrata ([[Hvirveldyr]])
| overklasse = Tetrapoda ([[Tetrapoder]])
| klasse = Reptilia (Krybdyr)
| overorden = Dinosauria ([[Dinosaurus]])
| orden = Saurischia
| underorden = Theropoda
| familie = †Tyrannosauridae
| slægt = †Tyrannosaurus
| art = †T. rex
| binomialnavn = †Tyrannosaurus rex
| binomial_autoritet = [[Henry Fairfield Osborn|Osborn]], 1905
}}
[[Fil:Tyrannosaurus rex by durbed.jpg|thumb|''Tyrannosaurus rex'']]
'''Tyrannosaurus''' (mest kendte [[art]] '''''Tyrannosaurus rex''''') var en stor, kødædende [[dinosaurus]], der levede i den sene [[Kridt (geologisk periode)|kridttid]], 68-65,5 millioner år siden<ref>[http://phys.org/news4373.html Eastern Montana's B. rex now yields female bone tissue] phys.org 2. juni 2005</ref>. Den vejede omkring 8 [[ton]]s, var 13 [[meter]] lang<ref>Per Christiansen: ''Dinosaurerne i nyt lys'', s. 231, 2003, Gads Forlag, ISBN 87-12-03977-2</ref> og var 6,5-7,5 meter høj. Deres [[fossil]]er er sjældne – frem til 2009 er der kun blevet fundet omkring 30 eksemplarer, hvoraf kun tre havde hele [[Kranium|kranier]]. Det første eksemplar (en del af en [[rygsøjle]]) blev fundet i [[1892]] af [[Edward Cope]], og blev kaldt ''Manospondylus gigas'' {{lang-da|~ kæmpe porøs hvirvel}}. Dyret blev omdøbt ''Tyrannosaurus rex'' ({{lang-el|tyrannos}}, {{lang-da|~ hersker}}, ''saurus'', {{lang-da|~ øgle}} og {{lang-la|rex}}, {{lang-da|~ konge}}) i [[1905]] af [[Henry Osborn]].

Tyrannosaurus rex havde en bidstyrke på op til 13.000 [[Newton (enhed)|Newton]], hvilket er stærkere end [[dobermann]]ers og [[haj]]ers.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/6195188.stm 29 November 2006, BBC News: Ancient 'Jaws' had monster bite]</ref> Dog havde [[brygmophyseter]]en lige så store [[Tand|tænder]] som tyrannosaurus. Nyere forskning antyder endvidere at ''Tyrannosaurus rex'' kunne yde et bid på 35.000–57.000 N<ref>K.T. Bates og P.L. Falkingham: ''[http://rsbl.royalsocietypublishing.org/content/early/2012/02/25/rsbl.2012.0056 Estimating maximum bite performance in Tyrannosaurus rex using multi-body dynamics]", Biology Letters February 29, 2012 The Royal Society</ref>

== Navngivning af de første fund ==
''Manospondylus''-fundet af Cope i 1892 regnes for det første kendte eksemplar af ''Tyrannosaurus rex''; [[Barnum Brown]], som arbejdede for [[American Museum of Natural History]], fandt det andet i [[Wyoming]] i 1900. Dette eksemplar blev oprindeligt navngivet ''Dynamosaurus imperiosus'' ({{lang-el|dýnamis}}, {{lang-da|~ kejserlig kraftøgle}}) og blev beskrevet i det samme tidsskrift som Osborn beskrev ''Tyrannosaurus rex'', men i en artikel bagest i hæftet.<ref>Osborn, H. F. 1905.''Tyrannosaurus'' and other Cretaceous carnivorous dinosaurs. ''Bulletin of the American Museum of Natural History'' 21;259–265</ref> Havde det ikke været for sidetallet, var dyrets officielle navn blevet ''Dynamosaurus''. De originale levn af "''Dynamosaurus''" befinder sig i dag i [[Natural History Museum]]s samlinger i [[London]].<ref>White, S. (1997). Tyrannosaurus. ''Dinosaur Cards''. Orbis Publishing Ltd. D36046009.</ref>

== Kilder/referencer ==
{{reflist}}

== Eksterne henvisninger ==
{{Commonscat|Tyrannosaurus}}
* [[California Academy of Sciences]]: [http://web.archive.org/web/20061111162022/www.calacademy.org/science_now/headline_science/T-rex_soft_tissue.html Scientists see the softer side of Tyrannosaurus rex]
* [[ScienceDaily]]:
:* [http://www.sciencedaily.com/releases/2008/07/080729234140.htm Did Dinosaur Soft Tissues Still Survive? New Research Challenges Notion]
:* [http://www.sciencedaily.com/releases/2009/07/090729103737.htm Reexamination Of T. Rex Verifies Disputed Biochemical Remains]
:* [http://www.sciencedaily.com/releases/2008/04/080424140418.htm Molecular Analysis Confirms Tyrannosaurus Rex's Evolutionary Link To Birds]
{{autoritetsdata}}

[[Kategori:Dinosaurer]]
[[Kategori:Dinosaurer]]
PIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIK

Versionen fra 20. feb. 2019, 12:03

PIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIKPIK